Λάζαρος Θρουμουλόπουλος

[gbaloglou]

Γιώργο (Βισβίκη) σε φανταζόμουν νεώτερο μου, έκανα λάθος Επειδή σε πρόσφατη δημοσίευση σου -- αλλά και παλαιότερα απ' ότι βλέπω εδώ και εδώ -- ανέφερες τον Λάζαρο Θρουμουλόπουλο, αναρωτιέμαι αν θα μπορούσες να μας γράψεις δυο (ή και περισσότερα) λόγια για τον εξέχοντα φροντιστή που είχες την τύχει να σε διδάξει.

[george visvikis]

Γιώργο (Βισβίκη) σε φανταζόμουν νεώτερο μου, έκανα λάθος Επειδή σε πρόσφατη δημοσίευση σου -- αλλά και παλαιότερα απ' ότι βλέπω εδώ και εδώ -- ανέφερες τον Λάζαρο Θρουμουλόπουλο, αναρωτιέμαι αν θα μπορούσες να μας γράψεις δυο (ή και περισσότερα) λόγια για τον εξέχοντα φροντιστή που είχες την τύχει να σε διδάξει.

Καλησπέρα Γιώργο, καλησπέρα σε όλους!

Το καλοκαίρι του 1970, σε ηλικία δεκαέξι ετών, μαθητής της Δ' Γυμνασίου-του εξατάξιου τότε Γυμνασίου (όπως βλέπεις είμαι μεγαλύτερός σου )- γνώρισα τον φροντιστή Λάζαρο Θρουμουλόπουλο. Ας πω όμως δυο λόγια για να μεταφέρω το κλίμα της εποχής ώστε να καταλάβουν και οι νεώτεροι. Μεγάλωσα και πήγα σχολείο στη Γλυφάδα (Αττικής). Εκείνη την εποχή στις διάφορες περιοχές υπήρχαν συνοικιακά φροντιστήρια που κάλυπταν τις ανάγκες του σχολείου, αλλά σε καμία περίπτωση δεν επαρκούσαν για τις εισαγωγικές εξετάσεις των Ανωτάτων Σχολών, που ξέφευγαν από την ύλη των σχολείων. Αυτές οι εξετάσεις με ύλη την διδακτέα ύλη όλων των τάξεων, θύμιζαν περισσότερο διαγωνισμούς Ολυμπιάδων, παρά Πανελλήνιες εξετάσεις. Γι' αυτό τον σκοπό υπήρχαν τα φροντιστήρια στο κέντρο της Αθήνας (κάτι παρόμοιο φαντάζομαι θα συνέβαινε σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας). Αυτά τα φροντιστήρια είχαν στο δυναμικό τους επαγγελματίες φροντιστές (και όχι αδιόριστους καθηγητές όπως πολύ συχνά συμβαίνει σήμερα) και αρκετοί από αυτούς ήταν πρώην καθηγητές Ανωτάτων Σχολών με τεράστιο συγγραφικό έργο.

Εκείνη την εποχή στο κέντρο της Αθήνας δέσποζαν τα φροντιστήρια ΑΛΦΑ, ΑΤΤΙΚΟΝ, ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, ΘΕΤΙΚΟ, ΚΥΚΛΟΣ, ΤΟΜΗ, κλπ και στο τραπέζι των φροντιστών έπεφταν τρανταχτά ονόματα όπως Ντάνης, Βικάτος, Δρακόπουλος, Ζήβας, Ταβανλής, Ιωαννίδης, Σαββαΐδης, Μαντάς, και άλλα πολλά που μου διαφεύγουν αυτή τη στιγμή. Πίσω από το Πολυτεχνείο, στην οδό Ζαΐμη 14 υπήρχε ένα μικρό φροντιστήριο που έκανε πολύ καλά και αθόρυβα τη δουλειά του. Το φροντιστήριο του Λάζαρου Θρουμουλόπουλου. Ο ίδιος δίδασκε Άλγεβρα και Ανάλυση (τότε αποτελούσαν ενιαίο μάθημα) και ήταν πρώην καθηγητής της ΣΜΑ. Να σημειώσω εδώ ότι και ο Γεωμέτρης μας Στούπας (μου διαφεύγει το μικρό του όνομα) ήταν πρώην καθηγητής του ΕΜΠ. Η Τριγωνομετρία αποτελούσε τότε ξεχωριστό μάθημα. Σε αυτό το φροντιστήριο πήγα το καλοκαίρι του 1970 έως και το 1972.

Ο Λάζαρος Θρουμουλόπουλος ήταν μια δυναμική φυσιογνωμία που σε καθήλωνε και απέπνεε σιγουριά. Ψηλός, ξερακιανός με μουστάκι (κάτι σαν τον Ντέιβιντ Νίβεν), γέμιζε την αίθουσα με την παρουσία του. Την πρώτη φορά που τον είδα, στα μάτια μου, φάνταζε σχεδόν γέρος. Γρήγορα όμως άλλαξα γνώμη, όταν είδα τη νεανική σπίθα στο βλέμμα του και θαύμασα τη σπιρτάδα του μυαλού του και τις γνώσεις του. Υπήρξε ένα από τα λίγα άτομα που σημάδεψαν τα μαθητικά μου χρόνια. Είχε ισχυρή προσωπικότητα, πυγμή και δεν χάιδευε αυτιά. Δεν δίσταζε να σου πει με αφοπλιστική ειλικρίνεια να αλλάξεις κατεύθυνση γιατί "δεν τραβάς", όσο κόστος κι αν είχε αυτό. Ως καθηγητής είχε μία συγκεκριμένη τακτική που άργησα πολύ να την καταλάβω. Σου έδινε την εντύπωση ότι δεν ακολουθούσε καμία ύλη και ότι απλώς αυτοσχεδίαζε. Παρέδιδε κάποιο κεφάλαιο, έλυνε παραδείγματα και ξαφνικά πέταγε μία άσκηση που δεν είχε καμία σχέση με την ύλη που μόλις είχε παραδώσει. Αυτό το άλμα από ένα κομμάτι της ύλης σε κάποιο άλλο με ξένισε στην αρχή. Πολύ αργότερα, όταν συνειδητοποίησα ότι είχα μάθει χωρίς κόπο όλη την ύλη, κατάλαβα την αξία αυτής της τακτικής.

Δεν τον είδα ποτέ να κρατά στα χέρια του κάποιο βιβλίο. Όλες τις ασκήσεις που έβαζε τις ήξερε απ' έξω και δεν μιλάω για ασκήσεις που μπορείς απλώς να αλλάξεις τα νούμερα και να προκύψει νέα άσκηση, αλλά αποδεικτικές ασκήσεις ανισοτικών σχέσεων, προόδων, μιγαδικών αριθμών, κλπ. Είχε πλήρη αντίληψη της αίθουσας ακόμα κι όταν είχε γυρισμένη την πλάτη του και έγραφε στον πίνακα. Δεν του ξέφευγε το παραμικρό απ' ό, τι συνέβαινε στην τάξη και ποτέ δεν τον είδα να κομπιάζει ή να καθυστερεί να απαντήσει σε κάποια απορία. Συχνά επεκτεινόταν και σε αποδείξεις εκτός ύλης, προκειμένου να αποφύγει να μας πει να δεχτούμε κάτι δογματικά. Το μότο του ήταν: "Τα μαθηματικά είναι αυστηρή επιστήμη" και επέμενε πολύ στη σωστή χρήση της συνεπαγωγής και της ισοδυναμίας.

Προς το τέλος της δεκαετίας του '70, κατάλαβα ότι πρέπει να έκλεισε το φροντιστήριο, γιατί είδα μία τηλεοπτική διαφήμιση που έλεγε:"Τα Φροντιστήρια ΤΟΜΗ εξασφάλισαν την συνεργασία του Λάζαρου Θρουμουλόπουλου". Τότε επιβεβαιώθηκε μέσα μου αυτό που ήδη ήξερα: Ο Λάζαρος Θρουμουλόπουλος ήταν ένα από τα δυνατά ονόματα στο χώρο.

Ζητώ συγνώμη αν σας ζάλισα, παρασυρμένος από το οδοιπορικό των αναμνήσεών μου.

[cretanman]

Αγαπητέ Γιώργο (Βισβίκη) που μας έγραψες για τον δάσκαλό σου και Γιώργο (Μπαλόγλου) που έκανες τον Γιώργο για να εκφραστεί για τον δάσκαλό του...

Ως πολύ νεότερος, χαίρομαι πολύ που διαβάζω τέτοιες ιστορίες με ανθρώπους που ενέπνευσαν νέα παιδιά στη μάθηση και στη μαθηματική παιδεία! Είμαι σίγουρος ότι υπήρχαν πολλοί τέτοιοι άνθρωποι τότε! Έχω ακούσει κατά καιρούς από πολλούς συναδέλφους αλλά και από συγγενείς για διάφορους φωτισμένους δασκάλους (είτε καθηγητές σε σχολεία είτε φροντιστές) που όχι μόνο γνώριζαν ΑΡΙΣΤΑ το αντικείμενό τους αλλά συνάμα μπορούσαν να το κοινωνήσουν και σε παιδιά 16 και 17 ετών...

Μπράβο σε αυτούς τους ανθρώπους και ας είναι ένα μνημόσυνο αυτές οι δημοσιεύσεις γι' αυτούς!!

Ευχαριστούμε πολύ Γιώργο που μοιράστηκες την ιστορία σου μαζί μας.

Αλέξανδρος

[ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΗΣ]

Ζητώ συγνώμη αν σας ζάλισα, παρασυρμένος από το οδοιπορικό των αναμνήσεών μου.

Aγαπητέ Γιώργο
Όχι μόνο δεν μας ζάλισες , αλλά θα ήθελα να γράψεις κι άλλα , αν γίνεται , για το Λάζαρο Θρουμουλόπουλο.
Ευχαριστούμε που μας έδωσες το κλίμα και την ατμόσφαιρα της εποχής , που είχε κι αυτή τις δικές της δυσκολίες.
Αν πήγαινες στο κέντρο της Αθήνας με το λεωφορείο από τη Γλυφάδα , αυτό ήταν τότε λίγο περιπέτεια , έτσι δεν ήταν;

Καλό ξημέρωμα!!!

[george visvikis]

Ζητώ συγνώμη αν σας ζάλισα, παρασυρμένος από το οδοιπορικό των αναμνήσεών μου.

Aγαπητέ Γιώργο
Όχι μόνο δεν μας ζάλισες , αλλά θα ήθελα να γράψεις κι άλλα , αν γίνεται , για το Λάζαρο Θρουμουλόπουλο.
Ευχαριστούμε που μας έδωσες το κλίμα και την ατμόσφαιρα της εποχής , που είχε κι αυτή τις δικές της δυσκολίες.
Αν πήγαινες στο κέντρο της Αθήνας με το λεωφορείο από τη Γλυφάδα , αυτό ήταν τότε λίγο περιπέτεια , έτσι δεν ήταν;

Καλό ξημέρωμα!!!

Γεια σου Τηλέμαχε!

Ήταν μεγάλη ταλαιπωρία! Περίπου τρεις ώρες καθημερινά το πήγαινε- έλα και να υπενθυμίσω ότι τότε τα σχολεία ήταν ανοιχτά και το Σάββατο, όπως επίσης και τα φροντιστήρια. Καθημερινό μάθημα 7:00-10:00 μ.μ, σήμαινε να φύγω από το σπίτι μου στις 5:30 μ.μ και να γυρίσω κάποια στιγμή μετά τις 11:00. Όλα αυτά με λεωφορείο και τρόλεϊ. Όσες φορές το επέτρεπε ο καιρός δεν έπαιρνα το τρόλεϊ, αλλά περπατούσα από το τέρμα (τότε ήταν στο Ζάππειο) μέχρι πίσω από το Πολυτεχνείο (για όσους δεν γνωρίζουν είναι αρκετά μεγάλη απόσταση), ώστε να εξοικονομήσω κάποια χρήματα να πάρω ένα μιλφέιγ, από ένα εργαστήριο ζαχαροπλαστικής εκεί κοντά.

O tempora o mores!

Καλό βράδυ!

[Γιάννης Θωμαΐδης]

Ο Λάζαρος Θρουμουλόπουλος ανήκει σε μια ιστορική γενιά μαθηματικών-φροντιστών οι οποίοι μέσα σε δύσκολες έως αντίξοες συνθήκες κατόρθωσαν με αθόρυβο τρόπο να συνδυάσουν υψηλής ποιότητας διδακτικό έργο και πρωτότυπη μαθηματική έρευνα, τα οποία δυστυχώς δεν είναι ευρύτερα γνωστά. Στο συνημμένο αρχείο γίνεται μια σύντομη αναφορά στο έργο του, με την ελπίδα ότι όσοι γνωρίζουν περισσότερα βιογραφικά στοιχεία θα συμπληρώσουν τις γνώσεις μας για αυτήν τη σπουδαία προσωπικότητα.

Γιάννης Θωμαίδης

[gbaloglou]

Γιάννη και Γιώργο ευχαριστούμε! Ο Λάζαρος Θρουμουλόπουλος αναφέρεται σύντομα και εδώ (από τους Σπύρο Ζερβό και Θεόδωρο Καζαντζή). Σε πρόσφατη αναδιάταξη της βιβλιοθήκης του πατέρα μου βρήκα τις εργασίες τις οποίες αναφέρει ο Γιάννης Θωμαΐδης. Η μαρτυρία του Γιώργου Βισβίκη για διδασκαλία στην Σχολή Μηχανικών Αεροπορίας παραπέμπει σε πιθανή απόλυση από την Δικτατορία.

[george visvikis]

Γιάννη και Γιώργο ευχαριστούμε! Ο Λάζαρος Θρουμουλόπουλος αναφέρεται σύντομα και εδώ (από τους Σπύρο Ζερβό και Θεόδωρο Καζαντζή). Σε πρόσφατη αναδιάταξη της βιβλιοθήκης του πατέρα μου βρήκα τις εργασίες τις οποίες αναφέρει ο Γιάννης Θωμαΐδης. Η μαρτυρία του Γιώργου Βισβίκη για διδασκαλία στην Σχολή Μηχανικών Αεροπορίας παραπέμπει σε πιθανή απόλυση από την Δικτατορία.

Γιώργο, σ' ευχαριστώ. Πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η ιστορική αναδρομή.

Να ευχαριστήσω ακόμη και τον Γιάννη Θωμαΐδη, για τις πληροφορίες που μας έδωσε, όσον αφορά το έργο του Λάζαρου Θρουμουλόπουλου, που ομολογώ ότι μου ήταν άγνωστες.

[Κωνσταντάρας Γ]

ΘΡΟΥΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ Λάζαρος
Ο μαθηματικός Λάζαρος Θρουμουλόπουλος είχε φροντιστήριο για δεκαετίες, κυρίως για υποψήφιους του Πολυτεχνείου, στη οδό Ζαίμη 14.
Στον ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ του έτους 1970 (Από το βιβλίο του Γ. Σγουράκη), έχουμε την πληροφορία ότι είχε στο φροντιστήριο τους καθηγητές: Μ Αναγνώστου, Γ. Βλάχο, Ν. Δημόπουλο, Ανδρ. Παπακίτσο, Σ. Στούπα, Χ. Χαμαλίδη.
Πλούσιο και αξιόλογο το έργο του Θρουμουλόπουλου .
Εχει γίνει αναφορά στο mathematica στην σελίδα www.mathematica.gr/forum/viewtopic.php?t=55497
Σήμερα επανέρχομαι διότι βρέθηκε στο διαδίκτυο φωτογραφία του Θρουμουλόπουλου με μαθητές και συνεργάτες του έτους 1958.
Ο Θρουμουλόπουλος απεβίωσε το 1980, σύμφωνα με ανάρτηση του Λ.Τσίλογλου
Η φωτογραφία και αγγελία του φροντιστηρίου του υπάρχει στην φβ σελίδα μου www.facebook.com/istoriko.arxeio.frontistwn/

[kkala]

Έτυχε να περάσω από τα φροντιστήρια Μαντά την περίοδο 1965-67 και διαβάζοντας τα παραπάνω θυμήθηκα την καλή φήμη που είχε ο μαθηματικός Θρουμουλόπουλος, χωρίς όμως να ξέρω τότε ότι είχε ιδρύσει φροντιστήριο. Εκτός από τα μεγάλα ονόματα που αναφέρθηκαν (θυμάμαι επιλέον φροντιστήριο Αριστ Πάλλα, Κ. Μανωλκίδη, Σ Κανέλλου) υπήρχαν και μικρότερα φροντιστήρια με ενθουσιώδεις οπαδούς (π.χ. Κουτουμάνου, Παπαγεωργίου) καί όλα είχαν συντελέσει στην εξύψωση της στάθμης των θετικών επιστημών της εποχής (περιλαμβάνεται και η Φυσική και η Χημεία), καθόσον οι σχολικές ώρες δεν επαρκούσαν ούτε και στα πρακτικά τμήματα του Λυκείου. Οι φροντιστές (κρίνω ότι ) ήσαν κατά μέσο όρο καλύτεροι από τους αντίστοιχους καθηγητές στα Δημόσια σχολεία, παρόλο που ήταν αξιόλογο και το έργο των τελευταίων.
Αλλά, όπως γράφει και ο George Visvikis, η προετοιμασία του υποψηφίου ήταν εξαντλητική, αφού έπρεπε να παρακολουθεί σχολείο και κεντρικό φροντιστήριο. Το τελευταίο διαρκούσε 6 μέρες την εβδομάδα χ 3 ώρες την ημέρα. Αρκετά χρόνια αργότερα έβλεπα στον ύπνο μου ότι δεν επαρκούσε ο χρόνος για να εκπληρώσω όλες τις υποχρεώσεις μου, προφανώς υπόλειμμα εκείνης της περιόδου. Στα πρακτικά Λύκεια έπρεπε να συμπληρώσουμε σχέδιο με σινική μελάνη την Κυριακή, οπότε δεν είχαμε καθόλου χρόνο για μαθήματα που είχαμε ελλείψεις.
Στην 3η Λυκείου είχα μια ανακούφιση, γιατί άφησα τα Αγγλικά. Πάντως τότε αρχίσαμε να μην λύνουμε τις ασκήσεις στο σπίτι, αλλά μόνο να παρακολουθούμε τις λύσεις έτοιμες στο φροντιστήριο, πράγμα που δεν ωφέλησε. Την κούραση πάντως αντιστάθμιζε η ελπίδα της επιτυχίας στις εισαγωγικές εξετάσεις καθώς και τα διάφορα ευχάριστα στη διάρκεια των μαθημάτων. Και η νέα γνώση ήταν ευχάριστη, ιδίως όταν ξεκαθάριζε συγκεχυμένες προηγούμενες γνώσεις.

[gbaloglou]

Έτυχε να περάσω από τα φροντιστήρια Μαντά την περίοδο 1965-67 και διαβάζοντας τα παραπάνω θυμήθηκα την καλή φήμη που είχε ο μαθηματικός Θρουμουλόπουλος, χωρίς όμως να ξέρω τότε ότι είχε ιδρύσει φροντιστήριο. Εκτός από τα μεγάλα ονόματα που αναφέρθηκαν (θυμάμαι επιλέον φροντιστήριο Αριστ Πάλλα, Κ. Μανωλκίδη, Σ Κανέλλου) υπήρχαν και μικρότερα φροντιστήρια με ενθουσιώδεις οπαδούς (π.χ. Κουτουμάνου, Παπαγεωργίου) καί όλα είχαν συντελέσει στην εξύψωση της στάθμης των θετικών επιστημών της εποχής (περιλαμβάνεται και η Φυσική και η Χημεία), καθόσον οι σχολικές ώρες δεν επαρκούσαν ούτε και στα πρακτικά τμήματα του Λυκείου. Οι φροντιστές (κρίνω ότι ) ήσαν κατά μέσο όρο καλύτεροι από τους αντίστοιχους καθηγητές στα Δημόσια σχολεία, παρόλο που ήταν αξιόλογο και το έργο των τελευταίων.
Αλλά, όπως γράφει και ο George Visvikis, η προετοιμασία του υποψηφίου ήταν εξαντλητική, αφού έπρεπε να παρακολουθεί σχολείο και κεντρικό φροντιστήριο. Το τελευταίο διαρκούσε 6 μέρες την εβδομάδα χ 3 ώρες την ημέρα. Αρκετά χρόνια αργότερα έβλεπα στον ύπνο μου ότι δεν επαρκούσε ο χρόνος για να εκπληρώσω όλες τις υποχρεώσεις μου, προφανώς υπόλειμμα εκείνης της περιόδου. Στα πρακτικά Λύκεια έπρεπε να συμπληρώσουμε σχέδιο με σινική μελάνη την Κυριακή, οπότε δεν είχαμε καθόλου χρόνο για μαθήματα που είχαμε ελλείψεις.
Στην 3η Λυκείου είχα μια ανακούφιση, γιατί άφησα τα Αγγλικά. Πάντως τότε αρχίσαμε να μην λύνουμε τις ασκήσεις στο σπίτι, αλλά μόνο να παρακολουθούμε τις λύσεις έτοιμες στο φροντιστήριο, πράγμα που δεν ωφέλησε. Την κούραση πάντως αντιστάθμιζε η ελπίδα της επιτυχίας στις εισαγωγικές εξετάσεις καθώς και τα διάφορα ευχάριστα στη διάρκεια των μαθημάτων. Και η νέα γνώση ήταν ευχάριστη, ιδίως όταν ξεκαθάριζε συγκεχυμένες προηγούμενες γνώσεις.

Η τελευταία πρόταση ... αναφέρεται μήπως και στο διαβόητο και μυστηριώδες "αντίθετο φύλο";