Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

Συντονιστής: gbaloglou

Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15762
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#1

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Παρ Ιαν 07, 2022 7:19 pm

Το Θεώρημα του Πτολεμαίου, ab+cd=pq, υπάρχει στην Μεγίστη Σύνταξη το ιδίου, και η απόδειξη που δίνει ο συγγραφέας είναι η γνωστή που υπάρχει στα Σχολικά βιβλία. Ο λόγος που υπάρχει εκεί το Θεώρημα είναι για να αποδείξει (σε ισοδύναμη μορφή) τον τύπο \sin (a-b) = \sin a \cos b-\cos a \sin b. Ακριβέστερα, η εφαρμογή του Θεωρήματος για την απόδειξη του αναπτύγματος \sin (a-b) χρησιμοποιεί την ειδική περίπτωση όπου η μία πλευρά του τετραπλεύρου είναι διάμετρος του κύκλου. Δηλαδή ο Πτολεμαίος δεν χρησιμοποιεί το πλήρες Θεώρημα όπως το διατύπωσε και απέδειξε ο ίδιος.

Η ερώτηση μου είναι αν υπάρχει απόδειξη του Θεωρήματος Πτολεμαίου για την ειδική περίπτωση (όπου η μία πλευρά του τετραπλεύρου είναι διάμετρος), κάνοντας χρήση του Πυθαγορείου Θεωρήματος.

Η βοήθειά σας είναι ευπρόσδεκτη. Υπόψη ότι είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Θεώρημα του Πτολεμαίου προϋπήρχε του Πτολαμαίου και ήταν γνωστό στον Ίππαρχο και ίσως, ακόμη νωρίτερα, στον Αρχιμήδη πλην όμως δεν έχουμε τις αποδείξεις τους. Έχουμε μόνο ενδείξεις από τα συμφραζόμενα.

Προσοχή όμως, αν βρείτε την απόδειξη που ζητώ, δεν πρέπει να κάνει χρήση των Τριγωνομετρικών τύπων για το \sin (a-b) ή τα παρεμφερή, αφού θέλουμε να καταλήξουμε σε αυτούς.

Δεν ξέρω την απάντηση, έχω πάντως συλλογισμούς προς αυτή την κατεύθυνση που είναι μακροσκελείς. Το όλο σκηνικό μου χρειάζεται για την εργασία που έχω αναθέσει προς μελέτη στην μεταπτυχιακή μου φοιτήτρια που ασχολείται με το θέμα.
Συνημμένα
ptolem apo pyth.png
ptolem apo pyth.png (11.34 KiB) Προβλήθηκε 884 φορές



Λέξεις Κλειδιά:
ksofsa
Δημοσιεύσεις: 439
Εγγραφή: Κυρ Απρ 18, 2010 9:42 pm

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#2

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από ksofsa » Παρ Ιαν 07, 2022 10:57 pm

Καλησπέρα και Χρόνια Πολλά σε όλους!

Αν AD η διάμετρος και ABCD το τετράπλευρο, τότε θεωρώ την προβολή του σημείου D
στην BC ως P και ονομάζω DP=x.

Τότε,

a=PB-PC\Rightarrow a=\sqrt{q^2-x^2}-\sqrt{d^2-x^2}\Rightarrow ab=

\sqrt{(bq)^2-(bx)^2}-\sqrt{(bd)^2-(bx)^2}

Από την ομοιότητα των τριγώνων PDB, CDA, έχουμε bx=dq.

Οπότε, η σχέση με τα ριζικά γράφεται:

ab=\sqrt{(bq)^2-(qd)^2}-\sqrt{(bd)^2-(dq)^2}\Rightarrow ab=q\sqrt{b^2-d^2}-d\sqrt{b^2-q^2}

\Rightarrow ab+cd=pq.


Κώστας
Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15762
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#3

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Παρ Ιαν 07, 2022 11:05 pm

Κώστα, ευχαριστώ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ για την κομψή λύση.

Δεν είχα σκεφτεί αν επιτρέπεται ή όχι η ομοιότητα αλλά δεν βλέπω τον λόγο να αποκλειστεί. Όπως και να είναι, μου δίνει ιδέες για νέα διαπραγματεύση του όλου θέματος.

Οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση, ευπρόσδεκτη.


Άβαταρ μέλους
Doloros
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 9848
Εγγραφή: Τρί Αύγ 07, 2012 4:09 am
Τοποθεσία: Ιεράπετρα Κρήτης

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#4

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Doloros » Σάβ Ιαν 08, 2022 1:05 am

Δεν έχει Π. Θεώρημα και ίσως είναι άκυρο.

Ας είναι T\,\,\kappa \alpha \iota \,\,Gοι προβολές των A,D στην ευθεία BC και έστω π.χ. c > d .

Η AT θα τέμνει ακόμα το ημικύκλιο στο S.

Επειδή στο τραπέζιο DGTA η διάμεσος του είναι και απόστημα προς την BC θα έχω: TB = CG = x.
.
Θ Πτολεμαίου απο το Π_Θ.png
Θ Πτολεμαίου απο το Π_Θ.png (32.53 KiB) Προβλήθηκε 738 φορές
.
Το τετράπλευρο BCGS είναι ισοσκελές τραπέζιο άρα BS = DC = d\,\,\kappa \alpha \iota \,\,SC = DB = q .

Από τη γνωστή σχέση , \boxed{\beta \gamma  = 2R{\upsilon _\alpha }} και από τα τρίγωνα : BSA\,\,\kappa \alpha \iota \,\,CSA\,\, έχω:

\left\{ \begin{gathered} 
  dc = bx\,\,\left( 1 \right) \hfill \\ 
  pq = b(a + x)\,\,\left( 2 \right) \hfill \\  
\end{gathered}  \right.. Η \left( 2 \right) λόγω της \left( 1 \right) δίδει: pq = b(a + x) = ab + bx = ab + dc.


Άβαταρ μέλους
george visvikis
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 13273
Εγγραφή: Παρ Νοέμ 01, 2013 9:35 am

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#5

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από george visvikis » Σάβ Ιαν 08, 2022 12:49 pm

Έστω M, N τα μέσα των BC, AD και K, L οι προβολές των A, D αντίστοιχα στην BC. Θέτω AK=x, DL=y.
Πτολεμαίος από Πυθαγόρα.png
Πτολεμαίος από Πυθαγόρα.png (17.01 KiB) Προβλήθηκε 684 φορές
\displaystyle 2MN = x + y \Leftrightarrow 4\left( {\frac{{{b^2} - {a^2}}}{4}} \right) = {(x + y)^2} \Leftrightarrow \boxed{{a^2} = {b^2} - {(x + y)^2}} (1)

Τώρα χρησιμοποιώ την ταυτότητα: (p^2+d^2)(c^2+q^2)-(pc+dq)^2=(pq-cd)^2

\displaystyle {b^4} - {(bx + by)^2} = {(pq - cd)^2}\mathop  \Leftrightarrow \limits^{(1)} {a^2}{b^2} = {(pq - cd)^2}, άρα \boxed{ab+cd=pq}


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15762
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#6

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Παρ Ιαν 21, 2022 10:19 am

Σας ευχαριστώ και τους τρεις για τις ωραιότατες απαντήσεις. :clap2:

Επεξεργάζομαι το θέμα, και θα επανέλθω.


abgd
Δημοσιεύσεις: 447
Εγγραφή: Τετ Ιαν 23, 2013 11:49 pm

Re: Θεώρημα Πτολεμαίου από το Πυθαγόρειο;

#7

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από abgd » Παρ Ιαν 21, 2022 7:07 pm

ptolemeos.png
ptolemeos.png (111.89 KiB) Προβλήθηκε 501 φορές
Λίγο διαφορετικά η λύση, χρησιμοποιώντας μόνο το πυθαγόρειο θεώρημα και τις μετρικές στο ορθογώνιο τρίγωνο, οι οποίες μπορούν να προκύψουν ως πορίσματα από αυτό. Έχει βέβαια αρκετές πράξεις....

Στο παραπάνω σχήμα τα \displaystyle k, m είναι τα κάθετα τμήματα στην \displaystyle AD από τα \displaystyle B, C αντίστοιχα.
Ισχύουν:
\displaystyle p^2=b\cdot AM \ \ (1), \ \ q^2=b\cdot DK \ \ (2), \ \  c^2=b\cdot AK, \ \ (3), \ \ d^2=b\cdot DM \ \ (4)
και
\displaystyle k^2=AK\cdot KD \ \ (5) \ \ m^2=AM\cdot DM \ \ (6)

Πολλαπλασιάζοντας κατά μέλη τις \displaystyle (1), \ \ (2) καθώς και τις \displaystyle (3), \ \ (4), παίρνουμε ρίζες και μετά αφαιρούμε κατά μέλη και έχουμε την

\displaystyle \bf{ pq-cd=b\left(\sqrt{AM\cdot DK}-\sqrt{DM\cdot AK}\right) }

Αρκεί συνεπώς να αποδείξουμε ότι
\displaystyle \bf{ a=\sqrt{AM\cdot DK}-\sqrt{DM\cdot AK}}
Είναι
\displaystyle a^2=KM^2+(m-k)^2=KM^2+m^2+k^2-2km
και με τη βοήθεια των \displaystyle (5), \ \ (6)
\displaystyle a^2=KM^2+AM\cdot DM + AK \cdot KD-2\sqrt{AM\cdot DM \cdot AK \cdot KD}
Άρα
\displaystyle a^2=KM^2+AM\cdot (DK-KM) + AK \cdot (DM+KM)-2\sqrt{AM\cdot DM \cdot AK \cdot KD} =
\displaystyle =\bf{\color{red}{KM^2}}+AM\cdot DK-\bf{\color{red}{AM\cdot KM} }+ AK \cdot DM+\bf{\color{red}{AK \cdot KM}}-2\sqrt{AM\cdot DM \cdot AK \cdot KD}
και εφόσον τα κόκκινα είναι αντίθετα έχουμε:
\displaystyle \bf{ a^2=\left(\sqrt{AM\cdot DK}-\sqrt{DM\cdot AK}\right)^2}, δηλαδή το ζητούμενο.


\mathbb{K}_{ostas}\sum{}
Απάντηση

Επιστροφή σε “Γεωμετρία”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 5 επισκέπτες