Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

Συντονιστές: cretanman, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ, socrates

socrates
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 6461
Εγγραφή: Δευ Μαρ 09, 2009 1:47 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη
Επικοινωνία:

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#21

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από socrates » Πέμ Ιούλ 21, 2022 5:03 pm

Θεωρούμε τα δευτεροβάθμια πολυώνυμα P(x) και Q(x), τα οποία έχουν ρητούς συντελεστές.
Υποθέτουμε ότι οι ρίζες του P(x) είναι οι άρρητοι πραγματικοί αριθμοί a και b. Αν ο αριθμός a + 2016 είναι ρίζα του Q(x),
να προσδιορίσετε όλες τις δυνατές τιμές της άλλης ρίζας του.
viewtopic.php?f=58&t=66402


Θανάσης Κοντογεώργης

Λέξεις Κλειδιά:
Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#22

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Κυρ Αύγ 14, 2022 9:44 am

Άσκηση 8. Να βρεθούν όλοι οι φυσικοί αριθμοί N για τους οποίους o \dfrac {N+9}{\sqrt {N+1}} είναι φυσικός.

(Ας την αφήσουμε 24 ώρες για τους μαθητές μας).


ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ
Δημοσιεύσεις: 30
Εγγραφή: Παρ Απρ 09, 2021 2:41 pm

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#23

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ » Κυρ Αύγ 14, 2022 10:37 am

Mihalis_Lambrou έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 9:44 am
Άσκηση 8. Να βρεθούν όλοι οι φυσικοί αριθμοί N για τους οποίους o \dfrac {N+9}{\sqrt {N+1}} είναι φυσικός.

(Ας την αφήσουμε 24 ώρες για τους μαθητές μας).
Προφανώς πρέπει να ισχύει: \sqrt{N+1}|N+9. Τότε, όμως, θα είναι και: \sqrt{N+1}|N+9-(\sqrt{N+1})^2=8. Συνεπώς, είναι: \sqrt{N+1} \in \begin{Bmatrix} 1,2,4,8 \end{Bmatrix}\Leftrightarrow N+1 \in \begin{Bmatrix} 1,4,16,64 \end{Bmatrix}\Leftrightarrow N \in \begin{Bmatrix} 0,3,15,63 \end{Bmatrix} που όλες επαληθεύουν.


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#24

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Κυρ Αύγ 14, 2022 10:48 am

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 10:37 am
Mihalis_Lambrou έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 9:44 am
Άσκηση 8. Να βρεθούν όλοι οι φυσικοί αριθμοί N για τους οποίους o \dfrac {N+9}{\sqrt {N+1}} είναι φυσικός.

(Ας την αφήσουμε 24 ώρες για τους μαθητές μας).
Προφανώς πρέπει να ισχύει: \sqrt{N+1}|N+9. Τότε, όμως, θα είναι και: \sqrt{N+1}|N+9-(\sqrt{N+1})^2=8. Συνεπώς, είναι: \sqrt{N+1} \in \begin{Bmatrix} 1,2,4,8 \end{Bmatrix}\Leftrightarrow N+1 \in \begin{Bmatrix} 1,4,16,64 \end{Bmatrix}\Leftrightarrow N \in \begin{Bmatrix} 0,3,15,63 \end{Bmatrix} που όλες επαληθεύουν.
Επί της ουσίας σωστά αλλά υπάρχει ένα κενό στην λύση. Πρέπει πρώτα να εξασφαλίσουμε ότι \sqrt{N+1}\in \mathbb N για να έχει νόημα το βήμα \sqrt{N+1}|N+9. Αλλιώς η άσκηση δεν θα είχε θέση σε ένα θρεντ με θέματα πάνω στους άρρητους αριθμούς.


ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ
Δημοσιεύσεις: 30
Εγγραφή: Παρ Απρ 09, 2021 2:41 pm

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#25

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ » Κυρ Αύγ 14, 2022 11:21 am

Σωστά. Πρέπει, λοιπόν, ο N+1 να είναι τέλειο τετράγωνο. Έτσι: N+1=k^2 \Leftrightarrow \sqrt{N+1}=k. Συνεπώς, θα είναι: N+9 = k^2 +8. Άρα, πρέπει: k|k^2+8 \Rightarrow k|8 και συνεχίζω ομοίως.


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#26

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Κυρ Αύγ 14, 2022 11:23 am

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 11:21 am
Σωστά. Πρέπει, λοιπόν, ο N+1 να είναι τέλειο τετράγωνο. Έτσι: N+1=k^2 \Leftrightarrow \sqrt{N+1}=k. Συνεπώς, θα είναι: N+9 = k^2 +8. Άρα, πρέπει: k|k^2+8 \Rightarrow k|8 και συνεχίζω ομοίως.
:10sta10:


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#27

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Κυρ Αύγ 14, 2022 1:42 pm

Άσκηση 9. Για ποιους φυσικούς αριθμούς n οι \sqrt {n+5} και \sqrt {4n+1} είναι και οι δύο ρητοί;


cool geometry
Δημοσιεύσεις: 292
Εγγραφή: Τρί Αύγ 02, 2022 7:28 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#28

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από cool geometry » Κυρ Αύγ 14, 2022 2:11 pm

ΛΥΣΗ:
Οι αριθμοί n+5 και 4n+1 είναι και οι δύο φυσικοί και ταυτόχρονα τέλεια τετράγωνα ρητού, άρα είναι τέλεια τετράγωνα φυσικού.
Οπότε γράφουμε:
n+5=m^{2}(m\in N)\Rightarrow 4n+20=k^{2}(1)
4n+1=z^{2}(2)
Οι δύο αυτές σχέσεις μας οδηγούν στην εξίσωση:
k^{2}-z^{2}=19\Leftrightarrow (k+z)(k-z)=19\Leftrightarrow (k,z)=(10,9).
Τελικά ισχύει ότι 4n+20=100\Leftrightarrow n=20.


cool geometry
Δημοσιεύσεις: 292
Εγγραφή: Τρί Αύγ 02, 2022 7:28 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#29

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από cool geometry » Κυρ Αύγ 14, 2022 2:54 pm

Mihalis_Lambrou έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 9:44 am
Άσκηση 8. Να βρεθούν όλοι οι φυσικοί αριθμοί N για τους οποίους o \dfrac {N+9}{\sqrt {N+1}} είναι φυσικός.

(Ας την αφήσουμε 24 ώρες για τους μαθητές μας).
ΛΥΣΗ:
έστω N=m,τότε \frac{m+9}{\sqrt{m+1}}\in N\Leftrightarrow \frac{(m+9)^{2}}{m+1}\in N(1)
όμως ισχύει ταυτόχρονα και ότι \frac{(m+1)^{2}}{m+1}\in N(2)
Οι δύο αυτές σχέσεις μας οδηγούν στην παρακάτω σχέση:
\frac{(m+9)^{2}}{m+1}-\frac{(m+1)^{2}}{m+1}=\frac{16m+80}{m+1}=\frac{16(m+1)+64}{m+1}=16+\frac{64}{m+1}\in N,
και η συνέχεια πανεύκολη.


cool geometry
Δημοσιεύσεις: 292
Εγγραφή: Τρί Αύγ 02, 2022 7:28 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#30

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από cool geometry » Δευ Αύγ 15, 2022 8:37 am

Mihalis_Lambrou έγραψε:
Κυρ Αύγ 14, 2022 1:42 pm
Άσκηση 9. Για ποιους φυσικούς αριθμούς n οι \sqrt {n+5} και \sqrt {4n+1} είναι και οι δύο ρητοί;
Γενικά ισχύει ότι:
Αν m\in \mathbb{N} και \sqrt{m}\in \mathbb{Q},τότε \sqrt{m}\in \mathbb{N}.
Απόδειξη:
έστω \sqrt{m}=\frac{a}{b}\in \mathbb{Q} με a,b\in \mathbb{N},(a,b)=1.
τότε θα πρέπει να ισχύει ότι:\frac{a^{2}}{b^{2}}=m\in \mathbb{N},(a,b)=1\Leftrightarrow \frac{a}{b}=\sqrt{m}\in \mathbb{N}


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#31

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Κυρ Δεκ 11, 2022 9:02 pm

Άσκηση 10. Δείξτε ότι η συνάρτηση f:\mathbb Q \longrightarrow \mathbb R,\, \, f(q)=\{q\sqrt 2\} είναι 1-1.

Το \{.\} συμβολίζει "κλασματικό μέρος".


Άβαταρ μέλους
abfx
Δημοσιεύσεις: 40
Εγγραφή: Κυρ Μάιος 08, 2022 12:23 pm

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#32

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από abfx » Δευ Δεκ 12, 2022 10:34 am

Mihalis_Lambrou έγραψε:
Κυρ Δεκ 11, 2022 9:02 pm
Άσκηση 10. Δείξτε ότι η συνάρτηση f:\mathbb Q \longrightarrow \mathbb R,\, \, f(q)=\{q\sqrt 2\} είναι 1-1.

Το \{.\} συμβολίζει "κλασματικό μέρος".
Έστω q , r \in \mathbb{Q} , τέτοια ώστε f(q)=f(r) . Τότε:

\{q\sqrt{2}\}=\{r\sqrt{2}\} \overset{*}{ \implies } q\sqrt{2}-r\sqrt{2}\in\mathbb{Z} \implies (q-r)\sqrt{2}\in\mathbb{Z} \overset{**}{ \implies } q-r=0\implies q=r και τελειώσαμε.


Ας δούμε τώρα τι χρησιμοποιήσαμε.

(**) : Αν p\in\mathbb{Q} και p\sqrt{2}\in\mathbb{Q} , τότε p=0 .

Απόδειξη:
Υποθέτουμε ότι p\sqrt{2}=s\in\mathbb{Q} και ότι p\neq 0 . Τότε θα έχουμε:
\sqrt{2}=sp^{-1}\in\mathbb{Q} , το οποίο είναι άτοπο (γιατί;).


(*) : Έστω x,y\in\mathbb{R} . Τότε \{x\}=\{y\} \implies x-y\in\mathbb{Z} .

Απόδειξη:
Γράφουμε x=\lfloor x \rfloor +\{x\} και y=\lfloor y \rfloor +\{y\} . Έτσι θα είναι:
x-y=\lfloor x \rfloor -\lfloor y \rfloor +\{x\}-\{y\}=\lfloor x \rfloor -\lfloor y \rfloor \in\mathbb{Z} όπως θέλαμε.
(Το \lfloor x \rfloor συμβολίζει το ακέραιο μέρος του x)


Batapan
Δημοσιεύσεις: 26
Εγγραφή: Δευ Νοέμ 07, 2022 3:51 pm
Τοποθεσία: Βελεστίνο

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#33

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Batapan » Δευ Δεκ 12, 2022 3:10 pm

Άσκηση 11

Βρείτε όλες τις συναρτήσεις f:\mathbb{R}\rightarrow \mathbb{R}

τέτοιες ώστε f(ab)=f(a+b) για όλους τους άρρητους a,b

Πηγή:
Ολυμπιάδα Βραζιλίας 2010
τελευταία επεξεργασία από Demetres σε Πέμ Δεκ 22, 2022 2:23 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
Λόγος: Προσθήκη Αρίθμησης


Μπατακόγιας Παναγιώτης
Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#34

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Δευ Δεκ 12, 2022 5:06 pm

Batapan έγραψε:
Δευ Δεκ 12, 2022 3:10 pm
Βρείτε όλες τις συναρτήσεις f:\mathbb{R}\rightarrow \mathbb{R}

τέτοιες ώστε f(ab)=f(a+b) για όλους τους άρρητους a,b
Απάντηση: Μόνο οι σταθερές συναρτήσεις.

Έστω N φυσικός αριθμός μη τέλειο τετράγωνο. Τότε οι a=\sqrt N, \, b=-\sqrt N είναι άρρητοι. Από την υπόθεση είναι

f(-N) = f(ab) = f(a+b) = f(0). Το φυλάμε (*).

Αν t άρρητος επιλέγουμε μη τέλειο τετράγωνο N>4t. Τότε οι a= \dfrac {1}{2}(-N+ \sqrt {N^2-4t}) και b= \dfrac {1}{2}(-N- \sqrt {N^2-4t}) είναι άρρητοι (άμεσο: σε αντίθετη περίπτωση θα ήταν ρητός ο  \sqrt {N^2-4t}, που δεν ισχύει. Πράγματι, θα ήταν τότε ρητό και το τετράγωνό του N^2-4t. που βέβαια δεν είναι ρητός). Με χρήση της άμεσης t=ab, έχουμε

f(t) = f(ab) = f(a+b) = f(-N) = f(0) (το τελευταίο λόγω της (*).

Αν αντίθετα Αν t ρητός επιλέγουμε a= \dfrac {1}{2}(t+ \sqrt {t^2+8\sqrt 2}) και b= \dfrac {1}{2}(t- \sqrt {t^2+8\sqrt 2}). Kαι οι δύο είναι άρρητοι (άμεσο). Άρα, με χρήση της ab= -2\sqrt 2, έχουμε

f(t)= f(a+b) = f(ab)= f(-2\sqrt 2) = f((\sqrt 2)+(-3\sqrt 2)) =f( (\sqrt 2)\cdot (-3\sqrt 2) )=f(-6) = f(0) (το τελευταίο λόγω της (*).

Mε άλλα λόγια, για κάθε t, ρητό ή άρρητο, έχουμε f(t) = f(0). Τελειώσαμε.


Batapan
Δημοσιεύσεις: 26
Εγγραφή: Δευ Νοέμ 07, 2022 3:51 pm
Τοποθεσία: Βελεστίνο

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#35

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Batapan » Πέμ Δεκ 15, 2022 1:29 pm

Άσκηση 12

Να βρεθούν όλοι οι άρρητοι αριθμοί K για τους οποίους

K^{2}+K
K^{3}+2K^{2}

είναι και οι δύο ακέραιοι
τελευταία επεξεργασία από Demetres σε Πέμ Δεκ 22, 2022 2:23 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.
Λόγος: Προσθήκη Αρίθμησης


Μπατακόγιας Παναγιώτης
Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#36

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Παρ Δεκ 16, 2022 1:32 am

Batapan έγραψε:
Πέμ Δεκ 15, 2022 1:29 pm
Να βρεθούν όλοι οι άρρητοι αριθμοί K για τους οποίους

K^{2}+K
K^{3}+2K^{2}

είναι και οι δύο ακέραιοι
Απάντηση: K= \dfrac {1}{2} (-1\pm \sqrt 5) .

H πρώτη υπόθεση γράφεται K^2+K-n=0 για κάποιο n\in \mathbb N. Άρα K= \dfrac {1}{2} (-1\pm \sqrt {1+4n}) . Έπεται ότι \sqrt {1+4n} άρρητος, αφού K άρρητος.

Ας δουλέψουμε πρώτα με το "συν" (αν και τα δύο μπορούν να γίνουν συγχρόνως). Είναι τότε

K^3+2K^2=K^2(K+2) = ... =n+1+(n-1) \sqrt {1+4n} ,

το οποίο εξ υποθέσεως είναι φυσικός, άρα ρητός. Αλλά \sqrt {1+4n} άρρητος, οπότε ο συντελεστής του n-1 του \sqrt {1+4n} πρέπει να είναι 0. Με άλλα λόγια n=1, οπότε K= \dfrac {1}{2} (-1 + \sqrt {1+4\cdot 1}) = \dfrac {1}{2} (-1+ \sqrt 5) , όπως είπαμε.

Η περίπτωση του "πλην" είναι ακριβώς ίδια, και οδηγεί πάλι στο n=1. Αυτό μας δίνει K= \dfrac {1}{2} (-1- \sqrt 5) .
τελευταία επεξεργασία από Mihalis_Lambrou σε Δευ Νοέμ 06, 2023 2:16 pm, έχει επεξεργασθεί 1 φορά συνολικά.


ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 4680
Εγγραφή: Τρί Αύγ 31, 2010 10:37 pm
Τοποθεσία: Ιστιαία Ευβοίας

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#37

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ » Παρ Δεκ 16, 2022 6:36 am

Batapan έγραψε:
Πέμ Δεκ 15, 2022 1:29 pm
Να βρεθούν όλοι οι άρρητοι αριθμοί K για τους οποίους

K^{2}+K
K^{3}+2K^{2}

είναι και οι δύο ακέραιοι
Λίγο διαφορετικά από την λύση του Μιχάλη:

Έστω \displaystyle{K^2 +K=a} , όπου \displaystyle{a} ακέραιος.

Είναι: \displaystyle{K^3 +2K^2 =K(K^2 +2K)=K(K^2 +K +K)=K(a+K)=K^2 +Ka = a-K+Ka =(a-1)K+a}.

Για να είναι ακέραιος ο αριθμός αυτός , ενώ ο \displaystyle{K} δίνεται άρρητος, θα πρέπει να είναι \displaystyle{a-1=0}, δηλαδή \displaystyle{a=1}

Άρα έχουμε: \displaystyle{K^2 +K =1\Leftrightarrow K^2 +K-1=0}, και από εδώ προκύπτουν οι δύο τιμές για το \displaystyle{K} που ζητάει η άσκηση.


Mihalis_Lambrou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 15526
Εγγραφή: Κυρ Δεκ 21, 2008 2:04 am

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#38

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Mihalis_Lambrou » Πέμ Δεκ 22, 2022 9:26 am

Άσκηση 13. Έστω a πραγματικός αριθμός. Δείξτε ότι αν η συνάρτηση f:\mathbb R \longrightarrow \mathbb R,\, \, f(x)=\cos x + \cos (ax) είναι περιοδική, τότε ο a είναι ρητός.


Άβαταρ μέλους
Demetres
Γενικός Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 8983
Εγγραφή: Δευ Ιαν 19, 2009 5:16 pm
Τοποθεσία: Λεμεσός/Πύλα
Επικοινωνία:

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#39

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Demetres » Πέμ Δεκ 22, 2022 2:25 pm

Πρόσθεσα/Διόρθωσα τις αριθμήσεις των ασκήσεων από την 11 και μετά.


Άβαταρ μέλους
Demetres
Γενικός Συντονιστής
Δημοσιεύσεις: 8983
Εγγραφή: Δευ Ιαν 19, 2009 5:16 pm
Τοποθεσία: Λεμεσός/Πύλα
Επικοινωνία:

Re: Άρρητοι αριθμοί: Συλλογή ασκήσεων

#40

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από Demetres » Πέμ Δεκ 22, 2022 2:29 pm

Mihalis_Lambrou έγραψε:
Πέμ Δεκ 22, 2022 9:26 am
Άσκηση 13. Έστω a πραγματικός αριθμός. Δείξτε ότι αν η συνάρτηση f:\mathbb R \longrightarrow \mathbb R,\, \, f(x)=\cos x + \cos (ax) είναι περιοδική, τότε ο a είναι ρητός.

Έστω ότι είναι περιοδική με περίοδο T. Επειδή f(0) = 2 τότε έχουμε και f(T) = 2. Όμως f(T) = \cos{T} +  
\cos{(aT)} \leqslant 2 με ισότητα αν και μόνο αν τα T,aT είναι ακέραια πολλαπλάσια του 2\pi. Συνεπώς ο a είναι ρητός. (Αν π.χ. T = 2m\pi, m \in \mathbb{Z} \setminus \{0\} και aT = 2n\pi, n \in \mathbb{Z} τότε a = n/m \in \mathbb{Q}.


Απάντηση

Επιστροφή σε “Θέματα διαγωνισμών (ΕΜΕ, ΚΥΜΕ, BMO, JBMO, IMO, Kangaroo κλπ)”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 6 επισκέπτες