Τριτοβάθμιο άνω φράγμα εκθετικής

Δυσκολότερα θέματα τα οποία όμως άπτονται της σχολικής ύλης και χρησιμοποιούν αποκλειστικά θεωρήματα που βρίσκονται μέσα σε αυτή. Σε διαφορετική περίπτωση η σύνταξη του μηνύματος θα πρέπει να γίνει στο υποφόρουμ "Ο ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΥ"

Συντονιστής: Μπάμπης Στεργίου

Άβαταρ μέλους
gbaloglou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 3341
Εγγραφή: Παρ Φεβ 27, 2009 10:24 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονικη
Επικοινωνία:

Τριτοβάθμιο άνω φράγμα εκθετικής

#1

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από gbaloglou » Πέμ Αύγ 05, 2021 9:15 pm

Με αφορμή την συζήτηση εδώ, προτείνεται ανεξάρτητα:

e^x\leq (e-\dfrac{5}{2})x^3+\dfrac{x^2}{2}+x+1 για 0\leq x\leq 1.

[Σίγουρα όχι τόσο δύσκολη (όσο η 'δυϊκή' της εδώ) ... αλλά χαριτωμένη!]


Γιώργος Μπαλόγλου -- κρυσταλλογράφω άρα υπάρχω

Ὁρᾷς, τὸ κάλλος ὅσσον ἐστὶ τῆς λίθου, ἐν ταῖς ἀτάκτοις τῶν φλεβῶν εὐταξίαις. -- Παλατινή Ανθολογία 9.695 -- Ιδού του πετραδιού η άμετρη ομορφιά, μεσ' των φλεβών τις άναρχες πειθαρχίες.

Λέξεις Κλειδιά:
ksofsa
Δημοσιεύσεις: 440
Εγγραφή: Κυρ Απρ 18, 2010 9:42 pm

Re: Τριτοβάθμιο άνω φράγμα εκθετικής

#2

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από ksofsa » Παρ Αύγ 06, 2021 8:51 am

Καλημέρα!

Μια προσέγγιση εκτός φακέλου:

1+x+\dfrac{x^2}{2}+\dfrac{x^3}{3!}+...\leq (e-\dfrac{5}{2})x^3+1+x+\dfrac{x^2}{2}

\dfrac{1}{3!}+\dfrac{x}{4!}+\dfrac{x^2}{5!}+...\leq e-\dfrac{5}{2}.

Όμως,

\dfrac{5}{2}+\dfrac{1}{3!}+\dfrac{x}{4!}+\dfrac{x^2}{5!}+...=1+1+\dfrac{1}{2!}+\dfrac{1}{3!}+\dfrac{x}{4!}+\dfrac{x^2}{5!}+...\leq

1+1+\dfrac{1}{2!}+\dfrac{1}{3!}+\dfrac{1}{4!}+...=e, απ' όπου προκύπτει η ζητούμενη ανισότητα.


Κώστας
Άβαταρ μέλους
gbaloglou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 3341
Εγγραφή: Παρ Φεβ 27, 2009 10:24 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονικη
Επικοινωνία:

Re: Τριτοβάθμιο άνω φράγμα εκθετικής

#3

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από gbaloglou » Σάβ Αύγ 07, 2021 7:53 pm

Κώστα αυτήν την απόδειξη είχα κι εγώ, ξεχνώντας όμως ότι μπορεί να είναι εκτός φακέλου :oops:

Ιδού λοιπόν μία άλλη προσέγγιση, εντός φακέλου αλλά κοπιώδης*:

Θεωρούμε την f(x)=(e-\dfrac{5}{2})x^3+\dfrac{x^2}{2}+x+1-e^x, και παρατηρούμε ότι f(0)=f(1)=0, αρκεί λοιπόν να αποδείξουμε ότι:

(i) Η f είναι γνησίως αύξουσα στο (0, \dfrac{1}{2}).

(ii) Η f είναι γνησίως αύξουσα στο (\dfrac{1}{2}, \dfrac{3}{4}).

(iii) H f είναι θετική στο τυχόν τοπικό ακρότατο της στο (\dfrac{3}{4},0).

-- Για το (i) η θετικότητα της f' προκύπτει από τις f'(0)=0 και f''(x)>0 για 0<x<\dfrac{1}{2}: η τελευταία προκύπτει από τις f''(0)=0, f''(\dfrac{1}{2})>0\leftrightarrow \dfrac{6e-13}{2}>\sqrt{e}, και f''''(x)<0.

-- Για το (ii) η θετικότητα της f' προκύπτει από τις f'(\dfrac{1}{2})>0\leftrightarrow \dfrac{6e-3}{8}>\sqrt{e}, f'(\dfrac{3}{4})>0\leftrightarrow \dfrac{54e-79}{32}>e^{3/4}, και f'''(x)<0 για \dfrac{1}{2}<x<\dfrac{3}{4}: για την τελευταία αρκεί, λόγω f''''(x)<0, η f'''(\dfrac{1}{2})<0\leftrightarrow 6e-15<\sqrt{e}.

-- Για το (iii) η θετικότητα της f προκύπτει από την f'(x_0)=0\rightarrow f(x_0)>0, δηλαδή την

e^{x_0}=3(e-\dfrac{5}{2})x_0^2+x_0+1\rightarrow e^{x_0}<(e-\dfrac{5}{2})x_0^3+\dfrac{x_0^2}{2}+x_0+1.

Ύστερα από αντικατάσταση της ισότητας στην ανισότητα και πράξεις ... βλέπουμε ότι χρειαζόμαστε την x_0>\dfrac{3}{4}\rightarrow 3(e-\dfrac{5}{2})<(e-\dfrac{5}{2})x_0+\dfrac{1}{2}, άμεση από την 3(e-\dfrac{5}{2})<\dfrac{3}{4}(e-\dfrac{5}{2})+\dfrac{1}{2}\leftrightarrow e<\dfrac{49}{18}. [Όντως υπάρχει τέτοιο x_0\approx 0,759738, με f(x_0)\approx 0,006344.]

*Υπάρχουν δύσκολες πράξεις και επαληθεύσεις ανισοτήτων, προσεκτικά ελεγμένες, που γίνονται και με το χέρι, απαιτώντας όμως γνώση ακόμη και του τέταρτου δεκαδικού ψηφίου του e: αυτό ίσως κάνει την απόδειξη μου MH σχολική, καθώς η όποια προσέγγιση του e απαιτεί γνώση της σχετικής σειράς, κλπ κλπ Δεδομένης και της όλης δυσκολίας της 'τριμερούς' απόδειξης μου, αλλά και της ύπαρξης της απλής αρχικής απόδειξης που παρέθεσε παραπάνω ο Κώστας, ανακύπτουν ερωτηματικά όσον αφορά το νόημα της παράθεσης της εδώ: δεν έχω ... τύψεις, μια και η σχετική μεθοδολογία θα μπορούσε κάλλιστα να είναι χρήσιμη σε κάποια άλλη σφικτή ανισότητα χωρίς απλή και 'εκ κατασκευής' απόδειξη**. (Επίσης ... η παράθεση της μπορεί να παρακινήσει άλλα μέλη να δώσουν άλλες αποδείξεις, που πολύ θα ήθελα να δω!)

**Όποιος δεν έχει δει την προέλευση της ανισότητας (εδώ) ... θα το θεωρεί σίγουρο ότι είναι αποκύημα της σειράς Taylor της e^x ;)


Γιώργος Μπαλόγλου -- κρυσταλλογράφω άρα υπάρχω

Ὁρᾷς, τὸ κάλλος ὅσσον ἐστὶ τῆς λίθου, ἐν ταῖς ἀτάκτοις τῶν φλεβῶν εὐταξίαις. -- Παλατινή Ανθολογία 9.695 -- Ιδού του πετραδιού η άμετρη ομορφιά, μεσ' των φλεβών τις άναρχες πειθαρχίες.
Άβαταρ μέλους
gbaloglou
Επιμελητής
Δημοσιεύσεις: 3341
Εγγραφή: Παρ Φεβ 27, 2009 10:24 pm
Τοποθεσία: Θεσσαλονικη
Επικοινωνία:

Re: Τριτοβάθμιο άνω φράγμα εκθετικής

#4

Μη αναγνωσμένη δημοσίευση από gbaloglou » Κυρ Αύγ 08, 2021 7:43 pm

Πιο σύντομα, και πιο ... εντός φακέλου:

Θεωρούμε την f(x)=(e-\dfrac{5}{2})x^3+\dfrac{x^2}{2}+x+1-e^x, οπότε f'(x)=3(e-\dfrac{5}{2})x^2+x+1-e^x, f''(x)=6(e-\dfrac{5}{2})x+1-e^x, f'''(x)=6(e-\dfrac{5}{2})-e^x, f''''(x)=-e^x.

Παρατηρούμε ότι η f δεν μπορεί να λαμβάνει και θετικές και αρνητικές τιμές στο (0,1), σε δύο σημεία a και b ας πούμε (f(a)>0, f(b)<0): στην περίπτωση αυτή θα υπήρχε c\in (a,b) όπου f(c)=0, άρα θα όφειλαν να υπάρχουν τουλάχιστον τρία σημεία μηδενισμού της f' (ένα στο 0, ένα στο (0,c), και ένα στο (c,1)), άρα και τουλάχιστον δύο σημεία μηδενισμού της f'' στο (0,1)^ επειδή όμως η f'' μηδενίζεται και στο 0, θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον δύο σημεία μηδενισμού της f''', άρα και ένα τουλάχιστον σημείο μηδενισμού της f'''', άτοπο.

Αρκεί επομένως να δειχθεί η ύπαρξη ενός σημείου a\in (0,1) όπου f(a)>0. Δεν βλέπω κάποιον 'αφηρημένο', αλλά και σχολικότερο (!) τρόπο να προκύψει αυτό, μπορούμε όμως πάντα να λάβουμε a=\dfrac{1}{2}, οπότε f(a)>0\leftrightarrow \dfrac{2e+21}{16}>\sqrt{e} (απαιτείται εδώ η γνώση της 2,7<e<2,72 για την \dfrac{2e+21}{16}>1,65>\sqrt{e}).


Γιώργος Μπαλόγλου -- κρυσταλλογράφω άρα υπάρχω

Ὁρᾷς, τὸ κάλλος ὅσσον ἐστὶ τῆς λίθου, ἐν ταῖς ἀτάκτοις τῶν φλεβῶν εὐταξίαις. -- Παλατινή Ανθολογία 9.695 -- Ιδού του πετραδιού η άμετρη ομορφιά, μεσ' των φλεβών τις άναρχες πειθαρχίες.
Απάντηση

Επιστροφή σε “ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Γ'”

Μέλη σε σύνδεση

Μέλη σε αυτήν τη Δ. Συζήτηση: Δεν υπάρχουν εγγεγραμμένα μέλη και 9 επισκέπτες